Την Παρασκευή 22 Σεπτεμβρίου 2023 πραγματοποιήθηκε η ημερίδα με θέμα «Στον δρόμο για την κοινωνική επανένταξη» που διοργάνωσε το Κέντρο Υποδοχής και Αλληλεγγύης του Δήμου Αθηναίων, στο πλαίσιο υλοποίησης της Πράξης «Δράσεις street-work του Κέντρου Υποδοχής και Αλληλεγγύης Δήμου Αθηναίων», που χρηματοδοτείται από το ΠΕΠ Αττικής.

Η ημερίδα ξεκίνησε με τον χαιρετισμό του Δημάρχου Αθηναίων, Κώστα Μπακογιάννη, ο οποίος μίλησε για τη σημασία του πολύπλευρου έργου του Κ.Υ.Α.Δ.Α. και των ομάδων Street Work, τονίζοντας ότι η προσοχή της Δημοτικής Αρχής από την αρχή είναι εστιασμένη στους ανθρώπους που ζουν στον δρόμο με τη δουλειά να ξεκινάει στο πεδίο με τις ομάδες Street Work και να συνεχίζεται στις δομές του Δήμου Αθηναίων, οι οποίες διαθέτουν στέγη, τροφή και καθαριότητα για κάθε άστεγο της πόλης.

Από την πλευρά της η Πρόεδρος του Κ.Υ.Α.Δ.Α, Μελίνα Δασκαλάκη, στον χαιρετισμό της αναφέρθηκε στο έργο Street Work, το οποίο αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα project που αναπτύσσει το Κ.Υ.Α.Δ.Α. και το οποίο τον τελευταίο ενάμιση χρόνο έχει αφήσει το δικό του σημαντικό αποτύπωμα στην πόλη. Όπως τόνισε, έχει τη χαρά στη θητεία της να το βλέπει να δυναμώνει και να λειτουργεί ως ένα σπουδαίο εργαλείο για τη χάραξη στοχευμένων παρεμβάσεων με επίκεντρο πάντα την υποστήριξη και επανένταξη των αστέγων στον κοινωνικό ιστό.

Ακολούθησαν οι χαιρετισμοί του Προϊστάμενου του ΕΦΔ, Κώστα Παπαγιαννόπουλου, ο οποίος επισήμανε την έμπρακτη υποστήριξη του ΕΦΔ στην υλοποίηση του έργου και εκ μέρους του Υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, της Γ.Γ. του τμήματος Κοινωνικής Στέγασης και Κοινωνικής Πολιτικής, Μαρίνας Στέφου.

Μετά τις εναρκτήριες ομιλίες, ο Βουλευτής Επικρατείας και πρώην Γενικός Γραμματέας Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας, Γιώργος Σταμάτης μίλησε στη θεματική «Επιτόπιες παρεμβάσεις και κοινωνική επανένταξη: Μια αμφίδρομη δημιουργική σχέση για την αντιμετώπιση της έλλειψης στέγης», επισημαίνοντας την ανάγκη για εξατομικευμένα σχέδια δράσης προς κάθε άστεγο, καθώς, όπως εξήγησε, ο καθένας έχει τη δική του ξεχωριστή ιστορία και πορεία μέσα στα προγράμματα που διαθέτει η πολιτεία.  Σημείωσε επίσης την ανάγκη για λειτουργία συναφών και παράλληλων δομών που θα αλληλοεπιδρούν και θα καλύπτουν τις ανάγκες των αστέγων.  Παράλληλα, επισήμανε τη σημασία των συνεργειών και τον καθοριστικό ρόλο τον Δήμων για τη δημιουργία εξειδικευμένων πολιτικών, ώστε να μην υπάρχουν διάσπαρτες και ασύνδετες δράσεις. Αναφέρθηκε στους στόχους της πολιτείας που εναρμονίζονται με τους στόχους της ΕΕ για την αστεγία, τον ρόλο του υποστηρικτικού δικτύου για την πρόληψη, τη διαφορετική προσέγγιση που πρέπει να υπάρχει για τους ανθρώπους που παραμένουν στον δρόμο για περισσότερα από δύο χρόνια και τη σημασία της ενιαίας καταγραφής αστέγων στην Ευρώπη με κοινούς δείκτες και κοινούς τρόπους εξαγωγής δεδομένων, που θα βελτιώσουν τα αποτελέσματα των συνολικών προσπαθειών αντιμετώπισης της αστεγίας.

Στην ίδια θεματική ακολούθησε και η εισήγηση του Στέλιου Καμπουρίδη, από το τμήμα Κοινωνικών Πολιτικών Στέγασης του Υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας.

Η Διευθύντρια του Κ.Υ.Α.Δ.Α. Σοφία Μαρινάκη, παρουσίασε τη μακρά πορεία του Δήμου Αθηναίων ως προς την παροχή υπηρεσιών σε αστέγους, κάνοντας μια αναδρομή στο 1937 και τα Λαϊκά Υπνωτήρια, τις υποστηρικτικές ενέργειες στέγασης στην Ελλάδα στη διάρκεια του χρόνου, μέχρι το σήμερα και το πρόγραμμα Street Work του Κ.Υ.Α.Δ.Α.

Ο ψυχίατρος και επιστημονικά υπεύθυνος του προγράμματος Street Work, Σάκης Παπακωνσταντίνου, παρουσίασε τη μεθοδολογία που ακολουθείται από τις διεπιστημονικές ομάδες στον δρόμο, μιλώντας για τις βασικές έννοιες της αστεγίας, τις «ευάλωτες ομάδες πληθυσμού» και τις «ειδικές ομάδες πληθυσμού», το σύνολο των υπηρεσιών που παρέχουν οι κινητές μονάδες, «το πρώτο στάδιο επαφής με τους αστέγους», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά. Παρέθεσε τους κύριους στόχους του προγράμματος, υπογραμμίζοντας ότι τελικός στόχος εκτός από την εύρεση στέγης αποτελεί η πρόσβαση σε κοινωνικά δημόσια αγαθά, με σκοπό την ποιότητα ζωής. Παράλληλα, μίλησε για τα πιο συχνά προβλήματα ψυχικής υγείας που συναντώνται στους αστέγους, τις δυσκολίες της παρέμβασης και τις χρήσιμες οδηγίες, «streetips», όπως περιέγραψε τις ενδεδειγμένες ενέργειες για την προσέγγιση ενός περιστατικού.

Ακολούθησε η παρουσίαση της συντονίστριας των ομάδων Street Work, Σοφίας Φιλίππου, σχετικά με τις διοικητική υποστήριξη που παρέχεται πριν από την έξοδο των ομάδων στους δρόμους της Αθήνας αλλά και μετά την επιστροφή τους στο γραφείο. Μίλησε για τα πιο σημαντικά στοιχεία της Πράξης και των καταγραφών που έχουν πραγματοποιηθεί από την αρχή της  υλοποίησης της, τον Μάρτιο του 2022. Ανέλυσε στατιστικά στοιχεία που αφορούν τον άστεγο πληθυσμό, τα οποία συλλέγονται καθημερινά στην πλατφόρμα «Νοιάζομαι», παρουσίασε χάρτες με τις περιοχές παρέμβασης και τους τρόπους επικοινωνίας με τις ομάδες και την απόκριση της υπηρεσίας στα αιτήματα.

Στη συνέχεια η Υπεύθυνη της Κοινωνικής Υπηρεσίας του Κ.Υ.Α.Δ.Α. Ελένη Τριανταφύλλου μίλησε για την υποστήριξη τη διασύνδεση και αλληλεπίδραση του Street Work με την Κοινωνική Υπηρεσία, παρουσιάζοντας αναλυτικά τα προγράμματα, τις υπηρεσίες και τις δομές που έχουν σχεδιαστεί και διατίθενται με σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας ζωής του άστεγου πληθυσμού της πόλης.

Στο πρώτο πάνελ με θέμα: «Αντίκτυπος στις πολιτικές παροχής υπηρεσιών Street Work: Συνηγορία από φορείς που δραστηριοποιούνται στον χώρο της αστεγίας – Περιορισμοί και προοπτικές», η Φωτεινή Λεομπίλλα, Επιστημονικά υπεύθυνη ξενώνα μεταβατικής φιλοξενίας αστέγων
χρηστών ψυχοδραστικών ουσιών Δήμου Αθηναίων, η  Λίτσα Λαγάκου,  Συντονίστρια άμεσης πρόσβασης ΟΚΑΝΑ, ο Τάσος Υφαντής, Διευθυντής των Γιατρών του Κόσμου, η Μαριανέλλα Κλώκα, Πρόεδρος του Δικτύου για το δικαίωμα στη Στέγη και την Κατοικία και ο Χρήστος Κουφός, ιδρυτής της Καθ’ Οδόν Α.Μ.Κ.Ε. παρουσίασαν τις δραστηριότητες τους στον δρόμο και σε μια παραγωγική συζήτηση ανέδειξαν τους περιορισμούς που συναντούν και τους τρόπους για τη βελτίωση της λειτουργίας των δομών και της παροχής κοινωνικών υπηρεσιών προς τους αστέγους.

Στο δεύτερο πάνελ «Street Work: Αστεγία, ψυχική υγεία και εξαρτήσεις – Εμπόδια και προκλήσεις» ο Iδρυτής και τ. Επιστημονικός Διευθυντής της Εταιρείας Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ψυχικής Υγείας – Ε.Π.Α.Ψ.Υ.  Στέλιος Στυλιανίδης, ο Αν/τής Υπεύθυνος ΚΕΘΕΑ ΕΞΕΛΙΞΙΣ Ιορδάνης Περτετσόγλου, ο
Ψυχίατρος, ψυχοθεραπευτής στο Πρόγραμμα «Αθηνά» – ΟΚΑΝΑ και στο Αιγινήτειο Νοσοκομείο Ελευθέριος Μέλλος, η Διευθύντρια του ΝΠΙΔ ΕΠΑΝΟΔΟΣ Φωτεινή Μηλιώνη και ο Eκπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, Διαούρτας Δεδούσης, συζήτησαν για την ανάγκη για συμπράξεις και μιας ολιστικής προσέγγισης της αστεγίας, τις συνδυασμένες πολιτικές μεταξύ των αρμόδιων Υπουργείων και τη δημιουργία ενός πιο συμπεριληπτικού νομικού πλαισίου που θα διευκολύνει τις διαδικασίες της κοινωνικής επανένταξης.

Στο τρίτο πάνελ με θέμα « Ζώντας στους δρόμους της πόλης. Η αστεγία ως πρόκληση για ανάπτυξη κοινωνικής δράσης» ο Ψυχολόγος, μέλος των ομάδων Street Work, Φοίβος Κολοβός, ο Διευθυντής Σύνταξης και Ιδρυτής Περιοδικού Δρόμου Shedia Xρήστος Αλεφάντης, ο Communication and Community Coordinator της Ithaca Laundry Τάσος Ρεπούσκος, ο Ιδρυτής του Παλαιοβιβλιοπωλείου Αστέγων Λεωνίδας Κουρσούμης και η Ιδρύτρια Immortaliting Βίκυ Αράλη περιέγραψαν τους τρόπους που η αστεγία αποτέλεσε το κινητήριο έναυσμα για να αναπτύξουν κοινωνική δράση με απώτερο στόχο την ενδυνάμωση και την ανεξαρτητοποίηση των ανθρώπων που ζουν στον δρόμο, ώστε να ενισχύσουν μέσα από τους φορείς τους τις προσπάθειες τους και να συμβάλλουν στην κοινωνική επανένταξή τους.
Στο πάνελ συμμετείχαν και δύο πρώην φιλοξενούμενοι του Πολυδύναμου Κέντρου Αστέγων, ο κος Kώστας Βεργής και ο κος Δημήτρης Περαντζάκης, οι οποίοι περιέγραψαν τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν όταν βρέθηκαν άστεγοι, την προσέγγιση των ομάδων Street Work που τους οδήγησε στη στέγαση τους στο Πολυδύναμο Κέντρο Αστέγων, μίλησαν για τη φιλία που ανέπτυξαν και τη νέα του ζωή, καθώς πλέον εργάζονται κι έχουν το δικό τους σπίτι στο πλαίσιο του προγράμματος «Στέγαση και εργασία».

Στο τέταρτο και τελευταίο πάνελ της ημερίδας με θέμα « Στέγη: Δικαίωμα, επιλογή ή ανάγκη. Δομές και προγράμματα στέγασης» η ψυχολόγος και συντονίστρια του Πολυδύναμου Κέντρου Αστέγων, Μαρίνα Σαράκη, η Κοινωνική Λειτουργός στο Πολυδύναμο Κέντρο Αστέγων, Αλεξία Μπαμπλέκη, ο Κοινωνικός Λειτουργός, Μέλος των ομάδων Street Work Βασίλης Παπαθανασόπουλος, ο Κοινωνικός Λειτουργός και Υπεύθυνος του γραφείου εργασιακής συμβουλευτικής, Γιώργος Σαμαράς αναφέρθηκαν στους στόχους λειτουργίας των δομών στέγασης, τις μεθόδους επεξεργασίας αιτημάτων, τις παραπομπές των αστέγων σε κατάλληλες δομές και υπηρεσίες, την υποστήριξη που παρέχεται για την ενδυνάμωση και την εύρεση εργασίας, τη ματαίωση που συνοδεύει συχνά το επάγγελμα του κοινωνικού επιστήμονα αλλά και τους τρόπους με τους οποίους μπορούν να αντιμετωπίσουν τα εμπόδια που συναντούν κατά την επανένταξη των αστέγων στον κοινωνικό ιστό.

Η Κοινωνική Λειτουργός της Διεύθυνσης Κοινωνικής Αλληλεγγύης στο Πρόγραμμα «Στέγαση και Εργασία», Ιωάννα Αγγελίδου, παρέθεσε χρήσιμα στοιχεία από την εμπειρία της στη διαχείριση του προγράμματος «Στέγαση και Εργασία» και στη συνέχεια, η Κοινωνιολόγος στο Ινστιτούτο Κοινωνικών Ερευνών, ΕΚΚΕ Αντουανέτα Καπέλλα υπογράμμισε τη σημασία της παρουσίας του ΕΚΚΕ σε μια ημερίδα με εκπροσώπους των φορέων που δραστηριοποιούνται σχετικά με την αστεγία και πώς η ανταλλαγή χρήσιμων πληροφοριών από τους επιστήμονες που δραστηριοποιούνται στο πεδίο συμβάλλει στη δημιουργία πληρέστερων κοινωνικών ερευνών που θα αποτελέσουν ένα σημαντικό εργαλείο για τους ίδιους τους φορείς, ώστε να εξάγουν ορθότερα συμπεράσματα και να ακολουθήσουν πιο στοχευμένες στρατηγικές για την κοινωνική επανένταξη.

Την ημερίδα έκλεισε με την εισήγηση της η Πρόεδρος του Κ.Υ.Α.Δ.Α. Μελίνα Δασκαλάκη, η οποία έθεσε τους στόχους της επόμενης ημέρας, αναδεικνύοντας τον ρόλο της συνεργατικότητας των φορέων για το χτίσιμο επιλογών μετάβασης. Όπως ανέφερε, τον πολυσήμαντο ρόλο του Street Work στο πεδίο, σημειώνοντας ότι τους τελευταίους μήνες, κατάφερε να γίνει ένα εργαλείο συνεχούς καταγραφής αναγκών της πόλης, το οποίο έχει ήδη ξεκινήσει να προσφέρει χρήσιμα στοιχεία, τα οποία με τη σειρά τους οδηγούν σε αποδοτικότερες πολιτικές σχετικά με την αστεγία. Υπογράμμισε πως το Κ.Υ.Α.Δ.Α με τα έμπειρα στελέχη του και τη μακρά εμπειρία παροχής κοινωνικών υπηρεσιών είναι ένας ισχυρός εγγυητής ενός μακροπρόθεσμου αποτελέσματος και ανανέωσε το ραντεβού με  τους φορείς στην επόμενη συνάντηση με επίκεντρο πάντα την κοινωνική επανένταξη.

*Την ημερίδα επιμελήθηκε και συντόνισε η Υπεύθυνη Επικοινωνίας του Κ.Υ.Α.Δ.Α. Άννα Καρατάσιου.